Türk kültüründe İlginç Doğum Günü Hediyesi Fikirleri olarak takı sunulacaksa herkesin gözü önünde takılmaz ve gizli bir yerde ve mümkünse bir kese, bir kumaş içerisinde ya da bir tepsi üzerinde sunulur. Günümüzde ise düğünlerdeki takı merasimlerinde bu gizlilik kalmamış ve aksine herkesin görebileceği şekilde takılar takılır olmuştur.
Bilecik’te “tak” adı verilen misafirler tarafından geline takılan Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilerin gelinin yengesi tarafından yüksek sesle söylendiÄŸi bilinmektedir. (Yalvaç 1984:79)
Åžekil 55 Altın gerdanlık örneÄŸi. Sedat Veyis Örnek “takı” hakkmda ÅŸu bilgileri bizlere iletmektedir:
“Evlenmenin çeÅŸitli aÅŸamalarında geline sunulan Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleriler de önemli bir âdet kümesini oluÅŸtururlar. Bu türden âdetler yöreden yöreye kimi deÄŸiÅŸiklikler, çeÅŸitlemeler göstermekle beraber aynı amaca yöneliktirler. Bunlar içerisinde ‘takı’ genel adıyla bilinen en yaygın olanıdır. Özellikle kına gecesi ve niÅŸan sırasında gelinle kayınpederi, kayınvalidesi, görümcesi, oÄŸlan evinin yalanlan tarafından armaÄŸan edilen altın, beÅŸibiryerde, kremse, bilezik, yüzük, saat vb. Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilere ‘takı’ denilmektedir.” (Örnek 2000: 199)
“Genellikle bir kimseye armaÄŸan olarak takılan takılar baÅŸa, alma, buma, kulaÄŸa, göğse, enseye, parmaÄŸa, boyuna, pazuya, ayak bileÄŸine, ayak parmağına takılan türleriyle zenginlik arz etmektedir. Bugüne ulaÅŸan baÅŸlık, küpe, gerdanlık, gelin sorgucu, zülüftük, yanak döven, enselik, baÅŸ iÄŸnesi (titrek), gelin gerdanı, yassı, çaprast, takıç, bilezik, yüzük çeÅŸitiemeleri bu konuda tanıklık etmektedir.” (BanÅŸta 2002: 1309)
Kenan Akyüz “Yozgat’ta Evlenme Âdetleri” adlı makalesinde Yozgat’ta kızın takınması için, oÄŸlan evi tarafından süs eÅŸyası olarak verilecek Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilerin hepsine birden ”takım” adı verildiÄŸini ve Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilerin oÄŸlan evinin malî gücü ile yalandan ilgili olduÄŸunu belirtmektedir. Yozgat’ta geline verilen Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleriler çoÄŸunlukla ‘küpe, yüzük, beÅŸ-birlik, elmas iÄŸne, gümüş kemer, gerdanlık…’ gibi ÅŸeylerden oluÅŸmaktadır.” (Akyüz 1998:14-15)
Kaynaklarda; eskiden Anadolu’da geline Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleri edilecek takıların gizli olarak verildiÄŸini görmekteyiz. Takılar Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleri olarak sunulurken sandığa, bohçaya, mendile konur ya da el öpme sırasında gelin farklı bir odaya alınarak verilirdi. Günümüzde yapılan düğünlerde ise düğünün içinde yapılan küçük törenlerden biri olan takı töreninde takı verilmektedir. Herkesin gözü önünde bir tellal/sunucu yardımıyla takıyı takanın adı ve taktığı takının miktarı söylenmektedir. Takılan takı küçükse ve veren kiÅŸi çiftin yakım ise örn; “amcasından, ablasından vb. bir alim” ÅŸeklinde söylenmekte ve deÄŸeri hakkında bilgi verilmemektedir. Bu takıyı takan kiÅŸinin topluluk içinde kendini iyi hissetmesi açısından yapılan bir uygulamadır.
Türk kültüründe İlginç Doğum Günü Hediyesi Fikirleri olarak takı sunulacaksa herkesin gözü önünde takılmaz ve gizli bir yerde ve mümkünse bir kese, bir kumaş içerisinde ya da bir tepsi üzerinde sunulur. Günümüzde ise düğünlerdeki takı merasimlerinde bu gizlilik kalmamış ve aksine herkesin görebileceği şekilde takılar takılır olmuştur.
Bilecik’te “tak” adı verilen misafirler tarafından geline takılan Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilerin gelinin yengesi tarafından yüksek sesle söylendiÄŸi bilinmektedir. (Yalvaç 1984:79)
Åžekil 55 Altın gerdanlık örneÄŸi. Sedat Veyis Örnek “takı” hakkmda ÅŸu bilgileri bizlere iletmektedir:
“Evlenmenin çeÅŸitli aÅŸamalarında geline sunulan Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleriler de önemli bir âdet kümesini oluÅŸtururlar. Bu türden âdetler yöreden yöreye kimi deÄŸiÅŸiklikler, çeÅŸitlemeler göstermekle beraber aynı amaca yöneliktirler. Bunlar içerisinde ‘takı’ genel adıyla bilinen en yaygın olanıdır. Özellikle kına gecesi ve niÅŸan sırasında gelinle kayınpederi, kayınvalidesi, görümcesi, oÄŸlan evinin yalanlan tarafından armaÄŸan edilen altın, beÅŸibiryerde, kremse, bilezik, yüzük, saat vb. Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilere ‘takı’ denilmektedir.” (Örnek 2000: 199)
“Genellikle bir kimseye armaÄŸan olarak takılan takılar baÅŸa, alma, buma, kulaÄŸa, göğse, enseye, parmaÄŸa, boyuna, pazuya, ayak bileÄŸine, ayak parmağına takılan türleriyle zenginlik arz etmektedir. Bugüne ulaÅŸan baÅŸlık, küpe, gerdanlık, gelin sorgucu, zülüftük, yanak döven, enselik, baÅŸ iÄŸnesi (titrek), gelin gerdanı, yassı, çaprast, takıç, bilezik, yüzük çeÅŸitiemeleri bu konuda tanıklık etmektedir.” (BanÅŸta 2002: 1309)
Kenan Akyüz “Yozgat’ta Evlenme Âdetleri” adlı makalesinde Yozgat’ta kızın takınması için, oÄŸlan evi tarafından süs eÅŸyası olarak verilecek Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilerin hepsine birden ”takım” adı verildiÄŸini ve Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirlerilerin oÄŸlan evinin malî gücü ile yalandan ilgili olduÄŸunu belirtmektedir. Yozgat’ta geline verilen Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleriler çoÄŸunlukla ‘küpe, yüzük, beÅŸ-birlik, elmas iÄŸne, gümüş kemer, gerdanlık…’ gibi ÅŸeylerden oluÅŸmaktadır.” (Akyüz 1998:14-15)
Kaynaklarda; eskiden Anadolu’da geline Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleri edilecek takıların gizli olarak verildiÄŸini görmekteyiz. Takılar Ä°lginç DoÄŸum Günü Hediyesi Fikirleri olarak sunulurken sandığa, bohçaya, mendile konur ya da el öpme sırasında gelin farklı bir odaya alınarak verilirdi. Günümüzde yapılan düğünlerde ise düğünün içinde yapılan küçük törenlerden biri olan takı töreninde takı verilmektedir. Herkesin gözü önünde bir tellal/sunucu yardımıyla takıyı takanın adı ve taktığı takının miktarı söylenmektedir. Takılan takı küçükse ve veren kiÅŸi çiftin yakım ise örn; “amcasından, ablasından vb. bir alim” ÅŸeklinde söylenmekte ve deÄŸeri hakkında bilgi verilmemektedir. Bu takıyı takan kiÅŸinin topluluk içinde kendini iyi hissetmesi açısından yapılan bir uygulamadır.
