Akik Taşı Faydası doğada çok yaygın bulunmasına rağmen az sayıda oluşum cam ve seramik sanayine uygun özellikte hammadde içermektedir. Bunun nedeni feldispat özellikle K-feldispat oluşumlarının büyük çoğunluğunun ince taneli kayaçların bileşimi olarak bulunması, demir içeren mineraller tarafından kirletilmiş olmasıdır. Seramik ve cam sektörü için feldispatların erime derecelerinin büyük önemi olup büyüklükleri ve erime dereceleri büyük rol oynamaktadır. Yayınlarda kesin bulunmamakla beraber az miktarlarda da olsa içlerinde diğer feldispat kristallerinin izomorf halde bulunmaları erime derecelerini değiştirmektedir.
Akik Taşı Faydası
2.4 Akik Taşı Faydası Grubu Mineraller
2.4.1 Alkali Akik Taşı Faydası
Alkali feldispatlar , potasyumlu terim olan ortoklas ile sodyumlu olan albit arasında az çok sürekli bir seri oluştururlar. Kimyasal yapıları aynı fakat farklı kristal şekillerine sahip bu grubun mineralleri ortoklas , mikroklin, sanidin, adular ve anortoklas olup genel formülleri :
(K,Na)AlSi3O8 dir.
Bu gruba ait başlıca mineraller şunlardır.
-Adularya: Ortoklasın farklı görünümlü şeklidir. (110) yüzeyleri gelişmiştir ve kristallerin kesiti eşkenar dörtgen şeklindedir. Şistler ve gnayslar içindeki düşük sıcaklıklarda oluşan damarlarda ve epitermal altın-kuvars flonlarının ayrışmış duvarlarında görülür. Adularyanın metastabl bir faz olduğu düşünülmektedir.
-Mikroklin : Derinlerde yavaş soğumuş olan granit ve siyenitlerde bulunur. Çoğunlukla albitle beraberdir. Uzun soğuma süresinde K ve Na’lu feldispatlar tamamen ayrılırlar. Ayrıca pegmatitler içinde oluşur. Mikroklin uzun bir periyot sonunda dengenin sağlanabildiği gnaysların karakteristik bir mineralidir. Bazen ortoklasla beraber rastlanabilir. -Anortoklas : Sanidin ile albit arasında yüksek sıcaklıkta bir dizinin üyesidir.Bileşiminde NaAl Si3O8 : KAl Si3O8 > 67,33
-Ortoklas : Düşük sıcaklıkta, orta derinlikte soğumuş olan granit, granodiyorit ve siyenitlerin karakteristik mineralidir. Her zaman bir miktar Na bulunur, bazıları %40-60 arası albit içerikli katı ergiyiklerdir. Granit ve siyenitler yavaş soğurlarsa K ve Na ‘lı feldispatlar tam olarak ayrılarak, mikroklin ve albit kristalleri oluşur. Ortoklas kristalleri tortul kayaçlar içinde diyajenez süresince büyüyebilirler. Ortoklas monoklinik sistemde kristallenir. -Sanidin : Yüksek sıcaklıklarda oluşur. Ani soğumuş olan trakit ve riyolit içinde bulunur. (Kumbasar,1977)
2.4.2 Plajiyoklaslar (Sodyumlu Akik Taşı Faydasılar)
Genel formülleri x.NaAl Si3O8 + y. Ca Al2 Si2O8 ‘dir. Geniş bir sıcaklık sahası içinde sürekli bir katı eriyik oluşturur. Bileşimleri sodyumlu olan albitten, kalsiyumlu olan anortite kadar değişen bir seriyi meydana getirir. Başlıca mineralleri şunlardır:
– Albit : En çok granit, siyenit, riyolit ve trakitlerde rastlanır. -Oligoklas : Gabro bazlatlarda sık buluna bir feldispattır.
– Bitovnit: Çok ender görülür, sadece gabrolar içinde taneler halinde bulunur.
-Anortit : Koyu renkli elemanı bol olan kayaçlarda ve damar tipi sokulum kayaçlarla kontakt metaforfik yataklarda görülür. Anortite bazı bazik lavlar ve tüfler içinde ve nadiren bazalt içindeki boşluklarda rastlanır. (Kumbasar ,1977)
Akik Taşı Faydası doğada çok yaygın bulunmasına rağmen az sayıda oluşum cam ve seramik sanayine uygun özellikte hammadde içermektedir. Bunun nedeni feldispat özellikle K-feldispat oluşumlarının büyük çoğunluğunun ince taneli kayaçların bileşimi olarak bulunması, demir içeren mineraller tarafından kirletilmiş olmasıdır. Seramik ve cam sektörü için feldispatların erime derecelerinin büyük önemi olup büyüklükleri ve erime dereceleri büyük rol oynamaktadır. Yayınlarda kesin bulunmamakla beraber az miktarlarda da olsa içlerinde diğer feldispat kristallerinin izomorf halde bulunmaları erime derecelerini değiştirmektedir.
Akik Taşı Faydası
2.4 Akik Taşı Faydası Grubu Mineraller
2.4.1 Alkali Akik Taşı Faydası
Alkali feldispatlar , potasyumlu terim olan ortoklas ile sodyumlu olan albit arasında az çok sürekli bir seri oluştururlar. Kimyasal yapıları aynı fakat farklı kristal şekillerine sahip bu grubun mineralleri ortoklas , mikroklin, sanidin, adular ve anortoklas olup genel formülleri :
(K,Na)AlSi3O8 dir.
Bu gruba ait başlıca mineraller şunlardır.
-Adularya: Ortoklasın farklı görünümlü şeklidir. (110) yüzeyleri gelişmiştir ve kristallerin kesiti eşkenar dörtgen şeklindedir. Şistler ve gnayslar içindeki düşük sıcaklıklarda oluşan damarlarda ve epitermal altın-kuvars flonlarının ayrışmış duvarlarında görülür. Adularyanın metastabl bir faz olduğu düşünülmektedir.
-Mikroklin : Derinlerde yavaş soğumuş olan granit ve siyenitlerde bulunur. Çoğunlukla albitle beraberdir. Uzun soğuma süresinde K ve Na’lu feldispatlar tamamen ayrılırlar. Ayrıca pegmatitler içinde oluşur. Mikroklin uzun bir periyot sonunda dengenin sağlanabildiği gnaysların karakteristik bir mineralidir. Bazen ortoklasla beraber rastlanabilir. -Anortoklas : Sanidin ile albit arasında yüksek sıcaklıkta bir dizinin üyesidir.Bileşiminde NaAl Si3O8 : KAl Si3O8 > 67,33
-Ortoklas : Düşük sıcaklıkta, orta derinlikte soğumuş olan granit, granodiyorit ve siyenitlerin karakteristik mineralidir. Her zaman bir miktar Na bulunur, bazıları %40-60 arası albit içerikli katı ergiyiklerdir. Granit ve siyenitler yavaş soğurlarsa K ve Na ‘lı feldispatlar tam olarak ayrılarak, mikroklin ve albit kristalleri oluşur. Ortoklas kristalleri tortul kayaçlar içinde diyajenez süresince büyüyebilirler. Ortoklas monoklinik sistemde kristallenir. -Sanidin : Yüksek sıcaklıklarda oluşur. Ani soğumuş olan trakit ve riyolit içinde bulunur. (Kumbasar,1977)
2.4.2 Plajiyoklaslar (Sodyumlu Akik Taşı Faydasılar)
Genel formülleri x.NaAl Si3O8 + y. Ca Al2 Si2O8 ‘dir. Geniş bir sıcaklık sahası içinde sürekli bir katı eriyik oluşturur. Bileşimleri sodyumlu olan albitten, kalsiyumlu olan anortite kadar değişen bir seriyi meydana getirir. Başlıca mineralleri şunlardır:
– Albit : En çok granit, siyenit, riyolit ve trakitlerde rastlanır. -Oligoklas : Gabro bazlatlarda sık buluna bir feldispattır.
– Bitovnit: Çok ender görülür, sadece gabrolar içinde taneler halinde bulunur.
-Anortit : Koyu renkli elemanı bol olan kayaçlarda ve damar tipi sokulum kayaçlarla kontakt metaforfik yataklarda görülür. Anortite bazı bazik lavlar ve tüfler içinde ve nadiren bazalt içindeki boşluklarda rastlanır. (Kumbasar ,1977)
