Dünyanın en zengin doğal taşlar takı oluşumlarının bulunduğu Alp kuşağında yer alan Türkiye, çok çeşitli ve büyük miktarda mermer rezervine sahiptir. Aynı zamanda genç tektonik faaliyetlerden etkilenen bir ülke olması dolayısıyla, mermer, oniks, kireçtaşı ve traverten gibi karbonatlı ve yumuşak kayaç oluşumları açısından zengin yataklara sahiptir.26 Türkiye, bu kaynaklara ilaveten gelişmekte olan sanayisi ve üretimde kullandığı teknoloji ile dünyanın en önemli doğal taşlar takı üreticileri arasında yer almaktadır.
“Dünya doÄŸal taÅŸlar takı Sektöründe Türkiye ve DiÄŸerleri”, Turkishtime Sectors, Mart Nisan 2003, s.10-11. 27 E. Yüzer ve S. Mutlu, “Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı Sektörünün GeliÅŸimi (1989-2003)”, Stone-2005 doÄŸal taÅŸlar takı ve Endüstrisi KataloÄŸu, Ä°stanbul, Yapı Endüstrisi Merkezi, 2005, s.16.
28 “Mermer Sektörü”, Ankara: Türkiye Vakıflar Bankası, 2004, s.4.
Türkiye’nin sahip olduÄŸu doÄŸal taÅŸlar takı rezervinin belirlenmesine yönelik olarak ilk çalışma, 1966 yılında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünce yapılmış ve bu çalışma sonucunda, Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı rezervi yaklaşık 5,1 milyar m3 (~ 13,9 milyar ton) olarak belirlenmiÅŸtir. 1990-1994 yılları arasında Ä°stanbul Teknik Ãœnivesitesi Maden Fakültesi öğretim elemanlarınca DPT için, arazide ocak bazında yürütülen “Türkiye Mermer Envanteri” çalışmasına göre ise doÄŸal taÅŸlar takı rezervimiz, bilimsel anlamda 3,87 milyar m3 mermer, 2,72 milyar m3 kireç taşı ve traverten, 0,10 milyar m3 sert taÅŸlar olmak üzere 7,60 milyar m3 olarak belirlenmiÅŸtir. Ancak bu dönemde, DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu Bölgelerinde yaÅŸanan terör olayları nedeniyle yaÅŸanan güvenlik sorunu nedeniyle, bu bölgelerde söz konusu çalışmaların yapılamaması göz önünde bulundurulursa, bu bölgelerdeki rezervlerin de eklenmesi ile toplam rezerv miktarının 10 milyar m3’ün üzerine çıkacağı tahmin edilmektedir27. Görünür, muhtemel ve mümkün olmak üzere, 13.9 milyar ton (5,1 milyar m3) toplam doÄŸal taÅŸlar takı rezervine sahip Türkiye, bu rezervi ile dünyadaki tahmin edilen 15 milyar m3’lük rezervin %33’üne sahiptir28.
Sonuç olarak, Türkiye doğal taşlar takı rezervinin dünya rezervleri içerisindeki payı, yaygın olarak üçte bir oranı olarak dile getirilmektedir29.
Türkiye’nin sahip olduÄŸu bu deÄŸer iÅŸlenmemiÅŸ (blok) mermer üzerinden hesaplandığında 70.000 ton metal altın rezervine ve 3,2 milyar ton petrol rezervine karşılık gelmektedir. Türkiye’nin bilinen metal altın rezervinin 436 ton ve petrol rezervinin 40,8 milyon ton olduÄŸu dikkate alındığında mermer potansiyelimizin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Yıllık petrol tüketimimiz 26 milyon ton olduÄŸuna göre sırf mermer potansiyelimizin iyi deÄŸerlendirilmesi (üretim ve pazarlamanın artırılması) halinde bugünkü deÄŸerlere göre yıllar boyunca petrol ihtiyacımıza cevap verebilecek miktarda olduÄŸu açıkça görülmektedir30.
□ Türkiye
â–¡ DiÄŸer Ãœlkeler
Åžekil 3.1: Türkiye’nin Dünya doÄŸal taÅŸlar takı Rezervleri İçerisindeki Payı Kaynak: Ömür Genç, “Blok Mermer ve Mermer Ä°ÅŸleme Sektörü”, Ankara, Türkiye Kalkınma Bankası A.Åž., 2004, s.4.
Yüzer ve Mutlu, s. 17.
Metin Balıbey, “Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı MadenciliÄŸi Genel DeÄŸerlendirme”, Standart Dergisi, Ocak 2006, s.23-24.
Bu rezervlere traverten, magmatik kökenli kayaçlar ve mermer olarak kullanılabilecek nitelikteki diğer kayaçlarda dahildir.
Türkiye doğal taşlar takı rezerv* dağılımı görünür, muhtemel ve mümkün rezervler olmak üzere üç gruba ayrılır.
Tablo 3.1 Türkiye’nin doÄŸal taÅŸlar takı Rezervleri
Rezerv Biçimi Rezerv Miktarı (m3) Rezerv Miktarı (Ton)
Görünür Rezervler 589.000.000 1.590.000.000
Muhtemel Rezervler 1.545.000.000 4.171.000.000
Mümkün Rezervler 3.027.000.000 8.172.000.000
Toplam Potansiyel 5.161.000.000 13.934.000.000
Kaynak: Ömür Genç, “Blok Mermer ve Mermer Ä°ÅŸleme Sektörü”, Ankara, Türkiye
Kalkınma Bankası A.Ş., 2004, s.4.
Yukarıda jeolojik ölçekte verilen Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı rezervleri içindeki iÅŸletilebilir (görünür) rezervin oranı ülke geneli için belli deÄŸildir. Çünkü bu konuda yeteri kadar araÅŸtırma yapılmamıştır. Türkiye’de masif niteliÄŸi gösteren metamorfik temeller içinde, küçük yada büyük yayılımlı mercek ÅŸeklinde mermer yatakları, ayrıca ülkeye dağılmış durumda Devoniyen, Triyas, Jura, Kretase ve Paleojen devirlerinin yaÅŸlı kireçtaÅŸları bulunmaktadır. Traverten ve oniks rezervleri Türkiye’nin bilinen kırık hatları boyunca geliÅŸmiÅŸtir. Ayrışma, kırıklı yapı, renk ve homojenlik yönünden sorunlu olan magmatik taÅŸ (serttaÅŸ) rezervlerimiz için ayrıntılı araÅŸtırmalar devam etmekte ve bu konuyla ilgili Kırklareli, KapıdaÄŸ, Ezine, Ayvalık, KırÅŸehir, Yozgat, Aksaray, Ordu, Giresun, Rize ve Artvin dolaylarında açılan çok sayıdaki ocak iÅŸletmesinden KırÅŸehir ve Aksaray’da yapılan araÅŸtırmalardan olumlu sonuç alınmıştır31.
31 DPT, “Sekizinci BeÅŸ Yıllık Kalkınma Planı, Madencilik Özel Ä°htisas Komisyonu Raporu”, “Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu Yapı Malzemeleri II Çalışma Grubu Raporu”, Ankara, 2001, s.12.
Türkiye rezervleri baÅŸta Marmara, Ege ve İç Anadolu Bölgesi olmak üzere, Trakya’dan DoÄŸu Anadolu’ya kadar geniÅŸ bir bölgeye yayılmıştır. Bugün bilinen ve iÅŸletilen mermer sahaları ÅŸunlardır; Batı Anadolu’da Ä°zmir, Tire, Torbalı, Selçuk, Afyon, EskiÅŸehir, UÅŸak, MuÄŸla ilindeki Milas, YataÄŸan ve Kavaklıdere çevresinde, Trakya Bölgesi’nde Kırklareli, Dereköy ve Kafçaz’da, DoÄŸu Anadolu Bölgesi’nde ise Bitlis ve Elazığ çevresinde kaliteli mermer ve granit yatakları bulunmaktadır. Türkiye’de 80’nin üzerinde deÄŸiÅŸik yapıda, 120’nin üzerinde deÄŸiÅŸik renk ve desende mermer rezervi belirlenmiÅŸtir. Uluslararası piyasada en tanınmış mermer çeÅŸitleri Süpren, Elazığ ViÅŸne, AkÅŸehir Siyah, Manyas Beyaz, Bilecik
Bej, Kaplan Postu, Denizli Traverten, Ege Bordo, Milas Leylak, Gemlik Diyabaz ve Afyon Åžeker’dir32.
Tablo 3.2
Türkiye doğal taşlar takı Sahalarının Bölgesel Dağılımı
Bölge Başlıca Yerler Pay(%)
Marmara Bölgesi Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Kırklareli, Marmara Adası 34
Ege Bölgesi Afyon, Denizli, İzmir, Muğla, Uşak 25
İç Anadolu Bölgesi Eskişehir, Karaman, Kayseri, Konya, Niğde, Sivas 17
Akdeniz Bölgesi Adana, Antalya, Mersin 13
Karadeniz Bölgesi Amasya, Çorum, Kastamonu, Tokat 6
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bingöl, Diyarbakır, Elazığ 5
Kaynak: Türkiye Mermer doğal taşlar takı ve Makinaları Üreticileri Birliği (TÜMMER). Mermer 2005. Ankara, 2005, s.12.
Afyon, Balıkesir, Denizli, Tokat, MuÄŸla ve Çanakkale doÄŸal taÅŸlar takı rezervlerinin yoÄŸunlaÅŸtığı illerdir. Rezerv bakımından önde gelen bu beÅŸ ilimizin sıralaması, Balıkesir, Afyon, Denizli, Tokat ve Çanakkale’dir. Bu illerdeki rezervlerin toplam içindeki payı % 73 civarındadır. Tablo 3.2.’de beÅŸ ilimizin rezervleri ve toplam içindeki payları görülmektedir.
‘ Uyanık, s.20.
Marmara bölgesi % 34 payla en fazla doğal taşlar takı rezervine sahip bölgemiz olurken, Ege Bölgesi % 25 payla en fazla doğal taşlar takı rezervine sahip ikinci bölgemiz olarak dikkat çekmektedir. Bu iki bölgemizi sırasıyla İç Anadolu, Akdeniz, Karadeniz Bölgesi takip etmektedir. Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi birlikte değerlendirmeye tabii tutulmasına rağmen % 5 payla en az doğal taşlar takı rezervine sahip bölgemizdir.
Tablo 3.3
Önde Gelen Beş İlimizin doğal taşlar takı Rezervleri
İl Rezerv + Potansiyel Rezerv Miktarı (milyon m3) Toplam rezerv içindeki payı (%)
Balıkesir 1.850 35,8
Denizli 652 12,6
Afyon 629 12,2
Tokat 410 7,9
Çanakkale 252 4,9
Toplam 3.793 73,4
Kaynak: SEGES*, Ege Bölgesinin Maden Potansiyeli ve Değerlendirilmesi, İzmir, 2002, s.13.
Genel doÄŸal taÅŸlar takı rezerv miktarı açısından il bazında deÄŸerlendirme yapıldığında, en fazla doÄŸal taÅŸlar takı rezervine sahip ilimiz 1,8 milyar m3 doÄŸal taÅŸlar takı rezervi ile Balıkesir’dir. Balıkesir ilimiz toplam rezerv miktarının 1/3’üne sahiptir. Denizli ise sahip olduÄŸu 652 milyon m3 rezerv ve % 12,6 payla, en fazla doÄŸal taÅŸlar takı rezervine sahip ikinci ilimiz durumdadır. Bu konuda, söz sahibi olan diÄŸer illerimiz ise, sırasıyla Afyon, Tokat ve Çanakkale’dir.
Türkiye’nin bilinen mermer, traverten, kireç taşı ve oniks rezervleri, sırasıyla aÅŸağıda yer alan Tablo 3.4, 3.5, 3.6, 3.7’de verilmiÅŸtir. Tablo 3.4’de ükemizin iÅŸletilebilir mermer rezervleri, iller bazında ayrı ayrı gösterilmiÅŸtir. Görüldüğü üzere, Balıkesir en fazla mermer rezervlerine sahip ilimiz olarak dikkat çekmektedir. DiÄŸer en önemli mermer yataklarına sahip illerimiz ise, EskiÅŸehir, UÅŸak, Kütahya ve MuÄŸla’dır., Türkiye’nin mermer yataklarını gösteren Türkiye Mermer Haritası görülmektedir.
Dünyanın en zengin doğal taşlar takı oluşumlarının bulunduğu Alp kuşağında yer alan Türkiye, çok çeşitli ve büyük miktarda mermer rezervine sahiptir. Aynı zamanda genç tektonik faaliyetlerden etkilenen bir ülke olması dolayısıyla, mermer, oniks, kireçtaşı ve traverten gibi karbonatlı ve yumuşak kayaç oluşumları açısından zengin yataklara sahiptir.26 Türkiye, bu kaynaklara ilaveten gelişmekte olan sanayisi ve üretimde kullandığı teknoloji ile dünyanın en önemli doğal taşlar takı üreticileri arasında yer almaktadır.
“Dünya doÄŸal taÅŸlar takı Sektöründe Türkiye ve DiÄŸerleri”, Turkishtime Sectors, Mart Nisan 2003, s.10-11. 27 E. Yüzer ve S. Mutlu, “Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı Sektörünün GeliÅŸimi (1989-2003)”, Stone-2005 doÄŸal taÅŸlar takı ve Endüstrisi KataloÄŸu, Ä°stanbul, Yapı Endüstrisi Merkezi, 2005, s.16.
28 “Mermer Sektörü”, Ankara: Türkiye Vakıflar Bankası, 2004, s.4.
Türkiye’nin sahip olduÄŸu doÄŸal taÅŸlar takı rezervinin belirlenmesine yönelik olarak ilk çalışma, 1966 yılında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünce yapılmış ve bu çalışma sonucunda, Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı rezervi yaklaşık 5,1 milyar m3 (~ 13,9 milyar ton) olarak belirlenmiÅŸtir. 1990-1994 yılları arasında Ä°stanbul Teknik Ãœnivesitesi Maden Fakültesi öğretim elemanlarınca DPT için, arazide ocak bazında yürütülen “Türkiye Mermer Envanteri” çalışmasına göre ise doÄŸal taÅŸlar takı rezervimiz, bilimsel anlamda 3,87 milyar m3 mermer, 2,72 milyar m3 kireç taşı ve traverten, 0,10 milyar m3 sert taÅŸlar olmak üzere 7,60 milyar m3 olarak belirlenmiÅŸtir. Ancak bu dönemde, DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu Bölgelerinde yaÅŸanan terör olayları nedeniyle yaÅŸanan güvenlik sorunu nedeniyle, bu bölgelerde söz konusu çalışmaların yapılamaması göz önünde bulundurulursa, bu bölgelerdeki rezervlerin de eklenmesi ile toplam rezerv miktarının 10 milyar m3’ün üzerine çıkacağı tahmin edilmektedir27. Görünür, muhtemel ve mümkün olmak üzere, 13.9 milyar ton (5,1 milyar m3) toplam doÄŸal taÅŸlar takı rezervine sahip Türkiye, bu rezervi ile dünyadaki tahmin edilen 15 milyar m3’lük rezervin %33’üne sahiptir28.
Sonuç olarak, Türkiye doğal taşlar takı rezervinin dünya rezervleri içerisindeki payı, yaygın olarak üçte bir oranı olarak dile getirilmektedir29.
Türkiye’nin sahip olduÄŸu bu deÄŸer iÅŸlenmemiÅŸ (blok) mermer üzerinden hesaplandığında 70.000 ton metal altın rezervine ve 3,2 milyar ton petrol rezervine karşılık gelmektedir. Türkiye’nin bilinen metal altın rezervinin 436 ton ve petrol rezervinin 40,8 milyon ton olduÄŸu dikkate alındığında mermer potansiyelimizin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Yıllık petrol tüketimimiz 26 milyon ton olduÄŸuna göre sırf mermer potansiyelimizin iyi deÄŸerlendirilmesi (üretim ve pazarlamanın artırılması) halinde bugünkü deÄŸerlere göre yıllar boyunca petrol ihtiyacımıza cevap verebilecek miktarda olduÄŸu açıkça görülmektedir30.
□ Türkiye
â–¡ DiÄŸer Ãœlkeler
Åžekil 3.1: Türkiye’nin Dünya doÄŸal taÅŸlar takı Rezervleri İçerisindeki Payı Kaynak: Ömür Genç, “Blok Mermer ve Mermer Ä°ÅŸleme Sektörü”, Ankara, Türkiye Kalkınma Bankası A.Åž., 2004, s.4.
Yüzer ve Mutlu, s. 17.
Metin Balıbey, “Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı MadenciliÄŸi Genel DeÄŸerlendirme”, Standart Dergisi, Ocak 2006, s.23-24.
Bu rezervlere traverten, magmatik kökenli kayaçlar ve mermer olarak kullanılabilecek nitelikteki diğer kayaçlarda dahildir.
Türkiye doğal taşlar takı rezerv* dağılımı görünür, muhtemel ve mümkün rezervler olmak üzere üç gruba ayrılır.
Tablo 3.1 Türkiye’nin doÄŸal taÅŸlar takı Rezervleri
Rezerv Biçimi Rezerv Miktarı (m3) Rezerv Miktarı (Ton)
Görünür Rezervler 589.000.000 1.590.000.000
Muhtemel Rezervler 1.545.000.000 4.171.000.000
Mümkün Rezervler 3.027.000.000 8.172.000.000
Toplam Potansiyel 5.161.000.000 13.934.000.000
Kaynak: Ömür Genç, “Blok Mermer ve Mermer Ä°ÅŸleme Sektörü”, Ankara, Türkiye
Kalkınma Bankası A.Ş., 2004, s.4.
Yukarıda jeolojik ölçekte verilen Türkiye doÄŸal taÅŸlar takı rezervleri içindeki iÅŸletilebilir (görünür) rezervin oranı ülke geneli için belli deÄŸildir. Çünkü bu konuda yeteri kadar araÅŸtırma yapılmamıştır. Türkiye’de masif niteliÄŸi gösteren metamorfik temeller içinde, küçük yada büyük yayılımlı mercek ÅŸeklinde mermer yatakları, ayrıca ülkeye dağılmış durumda Devoniyen, Triyas, Jura, Kretase ve Paleojen devirlerinin yaÅŸlı kireçtaÅŸları bulunmaktadır. Traverten ve oniks rezervleri Türkiye’nin bilinen kırık hatları boyunca geliÅŸmiÅŸtir. Ayrışma, kırıklı yapı, renk ve homojenlik yönünden sorunlu olan magmatik taÅŸ (serttaÅŸ) rezervlerimiz için ayrıntılı araÅŸtırmalar devam etmekte ve bu konuyla ilgili Kırklareli, KapıdaÄŸ, Ezine, Ayvalık, KırÅŸehir, Yozgat, Aksaray, Ordu, Giresun, Rize ve Artvin dolaylarında açılan çok sayıdaki ocak iÅŸletmesinden KırÅŸehir ve Aksaray’da yapılan araÅŸtırmalardan olumlu sonuç alınmıştır31.
31 DPT, “Sekizinci BeÅŸ Yıllık Kalkınma Planı, Madencilik Özel Ä°htisas Komisyonu Raporu”, “Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu Yapı Malzemeleri II Çalışma Grubu Raporu”, Ankara, 2001, s.12.
Türkiye rezervleri baÅŸta Marmara, Ege ve İç Anadolu Bölgesi olmak üzere, Trakya’dan DoÄŸu Anadolu’ya kadar geniÅŸ bir bölgeye yayılmıştır. Bugün bilinen ve iÅŸletilen mermer sahaları ÅŸunlardır; Batı Anadolu’da Ä°zmir, Tire, Torbalı, Selçuk, Afyon, EskiÅŸehir, UÅŸak, MuÄŸla ilindeki Milas, YataÄŸan ve Kavaklıdere çevresinde, Trakya Bölgesi’nde Kırklareli, Dereköy ve Kafçaz’da, DoÄŸu Anadolu Bölgesi’nde ise Bitlis ve Elazığ çevresinde kaliteli mermer ve granit yatakları bulunmaktadır. Türkiye’de 80’nin üzerinde deÄŸiÅŸik yapıda, 120’nin üzerinde deÄŸiÅŸik renk ve desende mermer rezervi belirlenmiÅŸtir. Uluslararası piyasada en tanınmış mermer çeÅŸitleri Süpren, Elazığ ViÅŸne, AkÅŸehir Siyah, Manyas Beyaz, Bilecik
Bej, Kaplan Postu, Denizli Traverten, Ege Bordo, Milas Leylak, Gemlik Diyabaz ve Afyon Åžeker’dir32.
Tablo 3.2
Türkiye doğal taşlar takı Sahalarının Bölgesel Dağılımı
Bölge Başlıca Yerler Pay(%)
Marmara Bölgesi Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Kırklareli, Marmara Adası 34
Ege Bölgesi Afyon, Denizli, İzmir, Muğla, Uşak 25
İç Anadolu Bölgesi Eskişehir, Karaman, Kayseri, Konya, Niğde, Sivas 17
Akdeniz Bölgesi Adana, Antalya, Mersin 13
Karadeniz Bölgesi Amasya, Çorum, Kastamonu, Tokat 6
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bingöl, Diyarbakır, Elazığ 5
Kaynak: Türkiye Mermer doğal taşlar takı ve Makinaları Üreticileri Birliği (TÜMMER). Mermer 2005. Ankara, 2005, s.12.
Afyon, Balıkesir, Denizli, Tokat, MuÄŸla ve Çanakkale doÄŸal taÅŸlar takı rezervlerinin yoÄŸunlaÅŸtığı illerdir. Rezerv bakımından önde gelen bu beÅŸ ilimizin sıralaması, Balıkesir, Afyon, Denizli, Tokat ve Çanakkale’dir. Bu illerdeki rezervlerin toplam içindeki payı % 73 civarındadır. Tablo 3.2.’de beÅŸ ilimizin rezervleri ve toplam içindeki payları görülmektedir.
‘ Uyanık, s.20.
Marmara bölgesi % 34 payla en fazla doğal taşlar takı rezervine sahip bölgemiz olurken, Ege Bölgesi % 25 payla en fazla doğal taşlar takı rezervine sahip ikinci bölgemiz olarak dikkat çekmektedir. Bu iki bölgemizi sırasıyla İç Anadolu, Akdeniz, Karadeniz Bölgesi takip etmektedir. Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi birlikte değerlendirmeye tabii tutulmasına rağmen % 5 payla en az doğal taşlar takı rezervine sahip bölgemizdir.
Tablo 3.3
Önde Gelen Beş İlimizin doğal taşlar takı Rezervleri
İl Rezerv + Potansiyel Rezerv Miktarı (milyon m3) Toplam rezerv içindeki payı (%)
Balıkesir 1.850 35,8
Denizli 652 12,6
Afyon 629 12,2
Tokat 410 7,9
Çanakkale 252 4,9
Toplam 3.793 73,4
Kaynak: SEGES*, Ege Bölgesinin Maden Potansiyeli ve Değerlendirilmesi, İzmir, 2002, s.13.
Genel doÄŸal taÅŸlar takı rezerv miktarı açısından il bazında deÄŸerlendirme yapıldığında, en fazla doÄŸal taÅŸlar takı rezervine sahip ilimiz 1,8 milyar m3 doÄŸal taÅŸlar takı rezervi ile Balıkesir’dir. Balıkesir ilimiz toplam rezerv miktarının 1/3’üne sahiptir. Denizli ise sahip olduÄŸu 652 milyon m3 rezerv ve % 12,6 payla, en fazla doÄŸal taÅŸlar takı rezervine sahip ikinci ilimiz durumdadır. Bu konuda, söz sahibi olan diÄŸer illerimiz ise, sırasıyla Afyon, Tokat ve Çanakkale’dir.
Türkiye’nin bilinen mermer, traverten, kireç taşı ve oniks rezervleri, sırasıyla aÅŸağıda yer alan Tablo 3.4, 3.5, 3.6, 3.7’de verilmiÅŸtir. Tablo 3.4’de ükemizin iÅŸletilebilir mermer rezervleri, iller bazında ayrı ayrı gösterilmiÅŸtir. Görüldüğü üzere, Balıkesir en fazla mermer rezervlerine sahip ilimiz olarak dikkat çekmektedir. DiÄŸer en önemli mermer yataklarına sahip illerimiz ise, EskiÅŸehir, UÅŸak, Kütahya ve MuÄŸla’dır., Türkiye’nin mermer yataklarını gösteren Türkiye Mermer Haritası görülmektedir.
