Hürriyet Doğum Günü Hediyesi Davetliler dağıldıktan sonra, erkek evinde en yakın akrabalar kalır, şimdi sıra gelini denemeye gelmiştir. “Bakalım bu gelin süpürmeyi biliyor muş” diyerek, gelinin eline bir süpürge verilir. Gelin üç kez süpürür, bir taraftan da eline verilen yağlı ekmeyi yemeğe çalışır. Bu arada diğer kadınlar espri olsun diye “bu gelin süpürmesini bilmiyormuş” diyerek geline takılırlar. Bu arada, bir kadın da temsili bir şekilde sözde çöpleri bir küreğe toplar ve çöpleri atmak için küreği bir çocuğa verir. Gelin bu çocuğa bir Hürriyet Doğum Günü Hediyesi hediye eder.
Eğer vermek istiyorsa düşünelim kısmetse olur derler. Oğlan tarafı bu söze karşılık umutlu olarak birkaç defa kız evine gider gelir. En sonunda olumlu cevapla birlikte kız tarafından dokunulan çevre diye bilinen işlemeli Hürriyet Doğum Günü Hediyesi oğlan tarafına verilir.
Kız istendikten soma kız tarafının Hürriyet Doğum Günü Hediyesi vermesi âdeti “kızı verdik” anlamındadır. Burada Hürriyet Doğum Günü Hediyesi, bu birlikteliğe ailenin de onay verdiğinin bir sembolüdür.
“İki genç arasında kurulacak olan birlikteliği, resmîleştirmek, akraba ve çevre insanlarına duyurmak amacıyla yapılan söz kesmede, ortak karara varmanın sembolü olarak, oğlan tarafının getirdiği oyalı yemeni karşılığında kız evinden dört kenarı işlenmiş ‘çevre’ alınır. ” (Öğüt Eker 1997: 289)
Bilecik düğünlerinde de bu âdete uyulmakta ve dünürcü kadın birkaç kez gidip de evet cevabı aldığında kızın ailesi tarafından bir Hürriyet Doğum Günü Hediyesi verilmektedir. (Yalvaç 1984: 76) Bilecik düğünlerinde eskiden gelin kendisiyle birlikte oynayanların koluna Hürriyet Doğum Günü Hediyesi veya eşarp bağlamaktayken bu âdet günümüzde kalkmıştır. (Yalvaç 1984: 79-80)
Hazırlıklardan soma belirlenen gün nişan yapılır. Nişanda oğlan tarafı kız evine gider kız tarafı gelenleri karşılar. Gelin gelenlerin ellerini öper, takılar takılır bahşişler verilen,takılar özellikle kaynana tarafından takılır. Kız tarafından çevre gibi hediye verilir, damada da bohça denilen hediye yapılır. Bu bohça içinde çevre9, ipek Hürriyet Doğum Günü Hediyesi,
9 Çevre: Gergefte dokunulmuş Hürriyet Doğum Günü Hediyesi büyük şeklidir. Sulu ve dallı olmak üzere iki çeşittir. Sulu çevrenin dört etrafı işlenmiştir. Dallı çevrenin ise dört köşesinde sadece bir çiçek motifi bulunur
gömlek, Hürriyet Doğum Günü Hediyesi, yüzük bulmıur. Kadınlar arasında yapılan eğlencelerle nişan töreni bitirilir.
Bir başka gelenek de nişan törenlerinde yaşanır. Oğlan evinden kız evine nişan hediyesi götürülmeden önce, tüfekle nişan atma geleneği vardır. Çok uzağa dikilen bir tahtaya nişan atılır. Bu tahtayı vuran kimseye, gelinlik kızın kendi eliyle işlediği en güzel Hürriyet Doğum Günü Hediyesi hediye olarak verilir. Bu nişan tahta vurulasıya kadar devam eder. (tahtacilar.com/genelzeynel. html)
Bazı yerlerde düğünün ikinci günü sadece kadınlar arasında yapılır. Düğünden bir gün soma kadınlar gelin evine bir takım hediyeler götürürler. Kadınlar kendi evinde bir takım oyunlar oynarlar,gelin kıbleye karşı duvağı örtülü olarak oturtulur, elinin bir yamna erkek çocuğu bir yanma da kız çocuğu oturtulur. Kızın elinde gül, oğlanın elinde bağ çubuğu bulunur. Gelinin duvağım oğlan çocuğu açar kız çocuğu kapatır. Bu iş bir kaç kez tekrarlanır. Gelin bunlara hediye verir.Sonra gelenin eline buğday verilir, buğdayları yere döker oradaki kadınlar bu dökülen buğdayları toplar bereket getirir diye un ambarlarına atarlar. Gelin küçük bir çocuğa Hürriyet Doğum Günü Hediyesi hediye eder, böylece paça töreni de bitmiş olur.
