Ametist çeşitli jeolojik ortamlarda oluşur, ancak lav akıntılarının olduğu boşluklar içinde büyüyen kristaller olarak oluşumları önemlidir. Bu şekildeki oluşumu, bugün en önemli ticari kaynağı karşılayan Uruguay ve Brezilya’dır. İyi kalitedeki yaygın bir kristal ve mineral kaynağı ilk önce Urallardaki damarlarda bulunmuştur. Onlar Sibirya ametisti olarak adlan
[carousel-horizontal-posts-content-slider]
AMETİST GENEL ÖZELLİKLERİ
dırılmışlardır, ancak bugün bu anlatım bölgeye dikkat edilmeksizin koyu renklenmiş süs taşları için uygulanır. Diğer önemli bölgeler Zambiya, Sri Lanka, Meksika ve Madagaskar’dır. İyi ametist kristaller bol olmamasına rağmen Birleşmiş Devletlerde birçok yerde bulunmuştur: Maine, New Hampshire, North Carolina, Wyeming ve çok tanınmışların birkaçı da Kolorado’dadır. Türkiye de de birçok bölgede ametist kristali bulunmaktadır. Ancak bunlardan sadece Balıkesir Dursunbey (Güğü ) deki, maden ocağı olarak işletilmekte ve pazarlanmaktadır.
Meksika Ametisti :_Vera Cruz ve Guerrero olmak üzere Meksika’da iki ametist kaynağı bilinmektedir. Vera Cruz ametistleri tipik temizlikte ve çok mor renkte prizmatik şekillerde gözlenir, bazen kayanın sonuna doğru açık renklenme ile son bulur. Kristaller trigonal şeklinde yaygındır. Guerrero ametistleri tipik olarak koyudur ve yüksek çeşitlilikte koyu mor renge sahiptir. Kristalleri iç kısımdaki renk
a) Vera Cruz’dan 6 x 3.5 x 2 cm. (www, m i n cl assi es. co m)
b) Guerrero dan 81 gr. 55x41x35 mm. (www, to wer cry st als. co m)
Brezilya Ametist: Brezilyadaki ametist kaynakları Minas Gerais, Rio Grande do Sul, Bahia and Maraba olarak not edilmiştir. Brezilya ametisltleri kristallerle çevrilmiş kayalarda küçük oyuklarda veya vuglarda bulunmaktadır. Brezilya’da ametist kristallerini içeren kayalar arasında volkanik materyaller tarafından şekillenmiş olan büyük cepler yer alır. Bazı vuglar ısı yayılması sağlayan gaz bolcuklarından veya ağaçlar üzerinde magmatik akışkanlardan veya lavlardan şekillenmişlerdir kristaller bu bölgelerde açıktan koyuya eflatun yada koyu mor renkte oluşur (Şekil 1.6.).
Kanada Ametist: Thunder Bay Kanada da yer alan birçok ametist madeninden biridir. Kayaların yüzeyinde küçük kristal kümeleri şeklindeki eski metamorfık kayalar içerisine yerleşmişlerdir. Kırmızımsı rengini kazandıran hematit inklüzyonları içerir. Ametist ayrıca Ontario’nun süs taşı olarak bilinir (Şekil 1.7.).
a) 43.8 cm yükseklik x 20.32 genişlik ve 11.33 kg ağırlığında Brezilya Ametisti (hhtp://bedrockfossils.com)
b) 2,68kg ağırlığında 17.8×14 xl2.7cm ölçülerindeki Maraba, Brazil ametist örneği. 3 00 kararlık fasetli şekilde kesilebilecek bu örnek nadir bulunabilecek büyüklüktedir, (www.mineralminers.com)
Şekil 1.7. Kanada’dan ametist örnekleri
a) Thunder Bay bölgesinden granit kırığı üzerinde ki mor ametist kristalleri
b) Thunder Bay ametist madeninden büyük bir ametist kristali ve yanında yüzük (www.mndm.gov.on.ca)
Uruguay Ametist: Bu bölgedeki ametistler orta derecede ki mor renkle daha koyu mor arasında ki çeşitlilikte bulunurlar. Brezilya kristallerine benzer şekilde volkanik damarlarda gözlenirler. Uruguay’daki damarlar da bulunan kayaların dışı gri veya kahverengidir ve büyük damarlar sarkıtlar ve diğer ametistin diğer kristal şekilleri ile dolmuştur. Her ametist kristalini içi bu bölgenin tipik rengini içerir (Şekil 1.8.).
Şekil 1.8. Uruguay’dan ametist örnekleri
a) 88x55x22mm ölçülerinde 4mm ile 8mm çapında camsı parlaklıkta mor renkli kristallere kaplanmış olan Uruguay ametisti (www.mineralminers.com)
b) Ametistin boyutları 16.51 x 11.43 x 6.354 cm Tabandan yüksekliği
24.13cm dikey olarak bölünmüş ametistin iki parçasından biri. Kenarları agat ile çevrili (www.cyberocks.com)
Afrika Ametist: Afrika şehirleri arasında ametist depoları içeren Zambia ve Namibia dır. Afrika ametistleri çeşitli renklerde küçük kristalli yapılar içerir ve kristallerinin temiz olması önemli özellikleri arasındadır. Doğal olarak oluştuklarında kaba olanları kirli oldukları zaman parlatılır ve oymacılıkta kullanılır.
Amerika Birleşik Devletlerinde Ametist: Amerika, Main, Pensilvanya, Montana’ da Kuzey Karolina ve Kolorado da çeşitli büyüklüklerdeki ametist depolarına sahiptir. Amerika ametistlerinin renk sırlaması genellikle orta ve yüksek durumdadır ve dumanlı veya şeffaf kristaller çeşitleri içerir. Maine ve Karolina’ nın ametistleri koyu koyu, kuzey Karolina nın ametistleri hafif mavi tonlara sahiptir. Güney Karolina da bir yer Ametist olarak adlandırılmıştır. Pensilvanya’ daki ametist kümeleri metamorfık kayalar içindeki büyük çatlaklar içerisinde şekillenmişleridir. Kolorado da bilinen ametist kümeleri kumtaşı içerisindeki oyuklarda şekillenmiştir. Ametistlerin görüldüğü diğer yerler arasında Georgia, Arizona, Rhode Island ve Virginiayer alır (Şekil 1.9.).
Şekil 1.10. A.B.D. ‘den ametist örnekleri
a) 3.5 cm Güney Karo rina’ dan Ametist örneği (www, j endonminerals. co m)
b) Smithsonian doğal tarih müzesindenl0x8 cm kaya örneği, süs taşı 36.2karat (http://hvperphysics.phv-astr.gsu.edu)
c) Kuzey Karolina Mucon şehrinden iri ametist kristalleri
(www, wncro cks. com)
Ametist ve Avrupa: Ametist depolarının bulunduğu iki Avrupa ülkesi İtalya ve Almanya’dır. İtalya depoları her renk çeşidinde ametist kristallerinin bulundurur. Solgun görünüşlü ve prizmatik karakterli kristaller sıklıkla boyutları geniş ve formasyon içinde paralel oluşurlar. Alman ametistleri sıklıkla solgun ve iki tarafı agatlar ile çevrili kristaller içerir.Dünyada ametist depolarının bulunduğu diğer ülkeler Arjantin, Bolivya,Madagaskar, Hindistan ve Srilanka dır (Şekil 1.11)
Şekil 1.11. a)Wanda madeni Misiones, Aajantin den ametist örneği (www, mindat .org) b)Bolivyadan ametist (www.jimcolemancrystals. com)
c) Ambatondrazaka, Madagascar dan ametist örneği
d) Hindistandan ametist örneği (www, csd.unl. edu)
Türkiye’deki ametistler: Türkiye’de bir çok bölgede rastlanılan ametist kristali, Balıkesir-Dursunbey, Ordu-Fatsa, Yozgat-Şefaatli, Çanakkale- Lapseki, Ordu -Gölköy, Giresun Şebinkarahisar bölgelerinde çıkmaktadır. Ancak bu bölgelerden sadece Dursunbey de yer alan ametist maden ocağı işletilmektedir. Volkanik magmatitlerin çatak ve kırıklarını dolduran ametist kristalleri yer yer iri, yer yer ise ince kristalli çıkmaktadır. Renkleri açıktan koyuya kadar değişen ametist kristallerine kalsedon ve kaya kristalli kuvars mineralleri eşlik etmektedir.
Ametist çeşitli jeolojik ortamlarda oluşur, ancak lav akıntılarının olduğu boşluklar içinde büyüyen kristaller olarak oluşumları önemlidir. Bu şekildeki oluşumu, bugün en önemli ticari kaynağı karşılayan Uruguay ve Brezilya’dır. İyi kalitedeki yaygın bir kristal ve mineral kaynağı ilk önce Urallardaki damarlarda bulunmuştur. Onlar Sibirya ametisti olarak adlan
[carousel-horizontal-posts-content-slider]
AMETİST GENEL ÖZELLİKLERİ
dırılmışlardır, ancak bugün bu anlatım bölgeye dikkat edilmeksizin koyu renklenmiş süs taşları için uygulanır. Diğer önemli bölgeler Zambiya, Sri Lanka, Meksika ve Madagaskar’dır. İyi ametist kristaller bol olmamasına rağmen Birleşmiş Devletlerde birçok yerde bulunmuştur: Maine, New Hampshire, North Carolina, Wyeming ve çok tanınmışların birkaçı da Kolorado’dadır. Türkiye de de birçok bölgede ametist kristali bulunmaktadır. Ancak bunlardan sadece Balıkesir Dursunbey (Güğü ) deki, maden ocağı olarak işletilmekte ve pazarlanmaktadır.
Meksika Ametisti :_Vera Cruz ve Guerrero olmak üzere Meksika’da iki ametist kaynağı bilinmektedir. Vera Cruz ametistleri tipik temizlikte ve çok mor renkte prizmatik şekillerde gözlenir, bazen kayanın sonuna doğru açık renklenme ile son bulur. Kristaller trigonal şeklinde yaygındır. Guerrero ametistleri tipik olarak koyudur ve yüksek çeşitlilikte koyu mor renge sahiptir. Kristalleri iç kısımdaki renk
a) Vera Cruz’dan 6 x 3.5 x 2 cm. (www, m i n cl assi es. co m)
b) Guerrero dan 81 gr. 55x41x35 mm. (www, to wer cry st als. co m)
Brezilya Ametist: Brezilyadaki ametist kaynakları Minas Gerais, Rio Grande do Sul, Bahia and Maraba olarak not edilmiştir. Brezilya ametisltleri kristallerle çevrilmiş kayalarda küçük oyuklarda veya vuglarda bulunmaktadır. Brezilya’da ametist kristallerini içeren kayalar arasında volkanik materyaller tarafından şekillenmiş olan büyük cepler yer alır. Bazı vuglar ısı yayılması sağlayan gaz bolcuklarından veya ağaçlar üzerinde magmatik akışkanlardan veya lavlardan şekillenmişlerdir kristaller bu bölgelerde açıktan koyuya eflatun yada koyu mor renkte oluşur (Şekil 1.6.).
Kanada Ametist: Thunder Bay Kanada da yer alan birçok ametist madeninden biridir. Kayaların yüzeyinde küçük kristal kümeleri şeklindeki eski metamorfık kayalar içerisine yerleşmişlerdir. Kırmızımsı rengini kazandıran hematit inklüzyonları içerir. Ametist ayrıca Ontario’nun süs taşı olarak bilinir (Şekil 1.7.).
a) 43.8 cm yükseklik x 20.32 genişlik ve 11.33 kg ağırlığında Brezilya Ametisti (hhtp://bedrockfossils.com)
b) 2,68kg ağırlığında 17.8×14 xl2.7cm ölçülerindeki Maraba, Brazil ametist örneği. 3 00 kararlık fasetli şekilde kesilebilecek bu örnek nadir bulunabilecek büyüklüktedir, (www.mineralminers.com)
Şekil 1.7. Kanada’dan ametist örnekleri
a) Thunder Bay bölgesinden granit kırığı üzerinde ki mor ametist kristalleri
b) Thunder Bay ametist madeninden büyük bir ametist kristali ve yanında yüzük (www.mndm.gov.on.ca)
Uruguay Ametist: Bu bölgedeki ametistler orta derecede ki mor renkle daha koyu mor arasında ki çeşitlilikte bulunurlar. Brezilya kristallerine benzer şekilde volkanik damarlarda gözlenirler. Uruguay’daki damarlar da bulunan kayaların dışı gri veya kahverengidir ve büyük damarlar sarkıtlar ve diğer ametistin diğer kristal şekilleri ile dolmuştur. Her ametist kristalini içi bu bölgenin tipik rengini içerir (Şekil 1.8.).
Şekil 1.8. Uruguay’dan ametist örnekleri
a) 88x55x22mm ölçülerinde 4mm ile 8mm çapında camsı parlaklıkta mor renkli kristallere kaplanmış olan Uruguay ametisti (www.mineralminers.com)
b) Ametistin boyutları 16.51 x 11.43 x 6.354 cm Tabandan yüksekliği
24.13cm dikey olarak bölünmüş ametistin iki parçasından biri. Kenarları agat ile çevrili (www.cyberocks.com)
Afrika Ametist: Afrika şehirleri arasında ametist depoları içeren Zambia ve Namibia dır. Afrika ametistleri çeşitli renklerde küçük kristalli yapılar içerir ve kristallerinin temiz olması önemli özellikleri arasındadır. Doğal olarak oluştuklarında kaba olanları kirli oldukları zaman parlatılır ve oymacılıkta kullanılır.
Amerika Birleşik Devletlerinde Ametist: Amerika, Main, Pensilvanya, Montana’ da Kuzey Karolina ve Kolorado da çeşitli büyüklüklerdeki ametist depolarına sahiptir. Amerika ametistlerinin renk sırlaması genellikle orta ve yüksek durumdadır ve dumanlı veya şeffaf kristaller çeşitleri içerir. Maine ve Karolina’ nın ametistleri koyu koyu, kuzey Karolina nın ametistleri hafif mavi tonlara sahiptir. Güney Karolina da bir yer Ametist olarak adlandırılmıştır. Pensilvanya’ daki ametist kümeleri metamorfık kayalar içindeki büyük çatlaklar içerisinde şekillenmişleridir. Kolorado da bilinen ametist kümeleri kumtaşı içerisindeki oyuklarda şekillenmiştir. Ametistlerin görüldüğü diğer yerler arasında Georgia, Arizona, Rhode Island ve Virginiayer alır (Şekil 1.9.).
Şekil 1.10. A.B.D. ‘den ametist örnekleri
a) 3.5 cm Güney Karo rina’ dan Ametist örneği (www, j endonminerals. co m)
b) Smithsonian doğal tarih müzesindenl0x8 cm kaya örneği, süs taşı 36.2karat (http://hvperphysics.phv-astr.gsu.edu)
c) Kuzey Karolina Mucon şehrinden iri ametist kristalleri
(www, wncro cks. com)
Ametist ve Avrupa: Ametist depolarının bulunduğu iki Avrupa ülkesi İtalya ve Almanya’dır. İtalya depoları her renk çeşidinde ametist kristallerinin bulundurur. Solgun görünüşlü ve prizmatik karakterli kristaller sıklıkla boyutları geniş ve formasyon içinde paralel oluşurlar. Alman ametistleri sıklıkla solgun ve iki tarafı agatlar ile çevrili kristaller içerir.Dünyada ametist depolarının bulunduğu diğer ülkeler Arjantin, Bolivya,Madagaskar, Hindistan ve Srilanka dır (Şekil 1.11)
Şekil 1.11. a)Wanda madeni Misiones, Aajantin den ametist örneği (www, mindat .org) b)Bolivyadan ametist (www.jimcolemancrystals. com)
c) Ambatondrazaka, Madagascar dan ametist örneği
d) Hindistandan ametist örneği (www, csd.unl. edu)
Türkiye’deki ametistler: Türkiye’de bir çok bölgede rastlanılan ametist kristali, Balıkesir-Dursunbey, Ordu-Fatsa, Yozgat-Şefaatli, Çanakkale- Lapseki, Ordu -Gölköy, Giresun Şebinkarahisar bölgelerinde çıkmaktadır. Ancak bu bölgelerden sadece Dursunbey de yer alan ametist maden ocağı işletilmektedir. Volkanik magmatitlerin çatak ve kırıklarını dolduran ametist kristalleri yer yer iri, yer yer ise ince kristalli çıkmaktadır. Renkleri açıktan koyuya kadar değişen ametist kristallerine kalsedon ve kaya kristalli kuvars mineralleri eşlik etmektedir.
