Ametist çeÅŸitli jeolojik ortamlarda oluÅŸur, ancak lav akıntılarının olduÄŸu boÅŸluklar içinde büyüyen kristaller olarak oluÅŸumları önemlidir. Bu ÅŸekildeki oluÅŸumu, bugün en önemli ticari kaynağı karşılayan Uruguay ve Brezilya’dır. Ä°yi kalitedeki yaygın bir kristal ve mineral kaynağı ilk önce Urallardaki damarlarda bulunmuÅŸtur. Onlar Sibirya ametisti olarak adlan
[carousel-horizontal-posts-content-slider]
AMETİST GENEL ÖZELLİKLERİ
dırılmışlardır, ancak bugün bu anlatım bölgeye dikkat edilmeksizin koyu renklenmiÅŸ süs taÅŸları için uygulanır. DiÄŸer önemli bölgeler Zambiya, Sri Lanka, Meksika ve Madagaskar’dır. Ä°yi ametist kristaller bol olmamasına raÄŸmen BirleÅŸmiÅŸ Devletlerde birçok yerde bulunmuÅŸtur: Maine, New Hampshire, North Carolina, Wyeming ve çok tanınmışların birkaçı da Kolorado’dadır. Türkiye de de birçok bölgede ametist kristali bulunmaktadır. Ancak bunlardan sadece Balıkesir Dursunbey (Güğü ) deki, maden ocağı olarak iÅŸletilmekte ve pazarlanmaktadır.
Meksika Ametisti :_Vera Cruz ve Guerrero olmak üzere Meksika’da iki ametist kaynağı bilinmektedir. Vera Cruz ametistleri tipik temizlikte ve çok mor renkte prizmatik ÅŸekillerde gözlenir, bazen kayanın sonuna doÄŸru açık renklenme ile son bulur. Kristaller trigonal ÅŸeklinde yaygındır. Guerrero ametistleri tipik olarak koyudur ve yüksek çeÅŸitlilikte koyu mor renge sahiptir. Kristalleri iç kısımdaki renk
a) Vera Cruz’dan 6 x 3.5 x 2 cm. (www, m i n cl assi es. co m)
b) Guerrero dan 81 gr. 55x41x35 mm. (www, to wer cry st als. co m)
Brezilya Ametist: Brezilyadaki ametist kaynakları Minas Gerais, Rio Grande do Sul, Bahia and Maraba olarak not edilmiÅŸtir. Brezilya ametisltleri kristallerle çevrilmiÅŸ kayalarda küçük oyuklarda veya vuglarda bulunmaktadır. Brezilya’da ametist kristallerini içeren kayalar arasında volkanik materyaller tarafından ÅŸekillenmiÅŸ olan büyük cepler yer alır. Bazı vuglar ısı yayılması saÄŸlayan gaz bolcuklarından veya aÄŸaçlar üzerinde magmatik akışkanlardan veya lavlardan ÅŸekillenmiÅŸlerdir kristaller bu bölgelerde açıktan koyuya eflatun yada koyu mor renkte oluÅŸur (Åžekil 1.6.).
Kanada Ametist: Thunder Bay Kanada da yer alan birçok ametist madeninden biridir. Kayaların yüzeyinde küçük kristal kümeleri ÅŸeklindeki eski metamorfık kayalar içerisine yerleÅŸmiÅŸlerdir. Kırmızımsı rengini kazandıran hematit inklüzyonları içerir. Ametist ayrıca Ontario’nun süs taşı olarak bilinir (Åžekil 1.7.).
a) 43.8 cm yükseklik x 20.32 genişlik ve 11.33 kg ağırlığında Brezilya Ametisti (hhtp://bedrockfossils.com)
b) 2,68kg ağırlığında 17.8×14 xl2.7cm ölçülerindeki Maraba, Brazil ametist örneÄŸi. 3 00 kararlık fasetli ÅŸekilde kesilebilecek bu örnek nadir bulunabilecek büyüklüktedir, (www.mineralminers.com)
Åžekil 1.7. Kanada’dan ametist örnekleri
a) Thunder Bay bölgesinden granit kırığı üzerinde ki mor ametist kristalleri
b) Thunder Bay ametist madeninden büyük bir ametist kristali ve yanında yüzük (www.mndm.gov.on.ca)
Uruguay Ametist: Bu bölgedeki ametistler orta derecede ki mor renkle daha koyu mor arasında ki çeÅŸitlilikte bulunurlar. Brezilya kristallerine benzer ÅŸekilde volkanik damarlarda gözlenirler. Uruguay’daki damarlar da bulunan kayaların dışı gri veya kahverengidir ve büyük damarlar sarkıtlar ve diÄŸer ametistin diÄŸer kristal ÅŸekilleri ile dolmuÅŸtur. Her ametist kristalini içi bu bölgenin tipik rengini içerir (Åžekil 1.8.).
Åžekil 1.8. Uruguay’dan ametist örnekleri
a) 88x55x22mm ölçülerinde 4mm ile 8mm çapında camsı parlaklıkta mor renkli kristallere kaplanmış olan Uruguay ametisti (www.mineralminers.com)
b) Ametistin boyutları 16.51 x 11.43 x 6.354 cm Tabandan yüksekliği
24.13cm dikey olarak bölünmüş ametistin iki parçasından biri. Kenarları agat ile çevrili (www.cyberocks.com)
Afrika Ametist: Afrika şehirleri arasında ametist depoları içeren Zambia ve Namibia dır. Afrika ametistleri çeşitli renklerde küçük kristalli yapılar içerir ve kristallerinin temiz olması önemli özellikleri arasındadır. Doğal olarak oluştuklarında kaba olanları kirli oldukları zaman parlatılır ve oymacılıkta kullanılır.
Amerika BirleÅŸik Devletlerinde Ametist: Amerika, Main, Pensilvanya, Montana’ da Kuzey Karolina ve Kolorado da çeÅŸitli büyüklüklerdeki ametist depolarına sahiptir. Amerika ametistlerinin renk sırlaması genellikle orta ve yüksek durumdadır ve dumanlı veya ÅŸeffaf kristaller çeÅŸitleri içerir. Maine ve Karolina’ nın ametistleri koyu koyu, kuzey Karolina nın ametistleri hafif mavi tonlara sahiptir. Güney Karolina da bir yer Ametist olarak adlandırılmıştır. Pensilvanya’ daki ametist kümeleri metamorfık kayalar içindeki büyük çatlaklar içerisinde ÅŸekillenmiÅŸleridir. Kolorado da bilinen ametist kümeleri kumtaşı içerisindeki oyuklarda ÅŸekillenmiÅŸtir. Ametistlerin görüldüğü diÄŸer yerler arasında Georgia, Arizona, Rhode Island ve Virginiayer alır (Åžekil 1.9.).
Åžekil 1.10. A.B.D. ‘den ametist örnekleri
a) 3.5 cm Güney Karo rina’ dan Ametist örneÄŸi (www, j endonminerals. co m)
b) Smithsonian doğal tarih müzesindenl0x8 cm kaya örneği, süs taşı 36.2karat (http://hvperphysics.phv-astr.gsu.edu)
c) Kuzey Karolina Mucon ÅŸehrinden iri ametist kristalleri
(www, wncro cks. com)
Ametist ve Avrupa: Ametist depolarının bulunduÄŸu iki Avrupa ülkesi Ä°talya ve Almanya’dır. Ä°talya depoları her renk çeÅŸidinde ametist kristallerinin bulundurur. Solgun görünüşlü ve prizmatik karakterli kristaller sıklıkla boyutları geniÅŸ ve formasyon içinde paralel oluÅŸurlar. Alman ametistleri sıklıkla solgun ve iki tarafı agatlar ile çevrili kristaller içerir.Dünyada ametist depolarının bulunduÄŸu diÄŸer ülkeler Arjantin, Bolivya,Madagaskar, Hindistan ve Srilanka dır (Åžekil 1.11)
Şekil 1.11. a)Wanda madeni Misiones, Aajantin den ametist örneği (www, mindat .org) b)Bolivyadan ametist (www.jimcolemancrystals. com)
c) Ambatondrazaka, Madagascar dan ametist örneği
d) Hindistandan ametist örneği (www, csd.unl. edu)
Türkiye’deki ametistler: Türkiye’de bir çok bölgede rastlanılan ametist kristali, Balıkesir-Dursunbey, Ordu-Fatsa, Yozgat-Åžefaatli, Çanakkale- Lapseki, Ordu -Gölköy, Giresun Åžebinkarahisar bölgelerinde çıkmaktadır. Ancak bu bölgelerden sadece Dursunbey de yer alan ametist maden ocağı iÅŸletilmektedir. Volkanik magmatitlerin çatak ve kırıklarını dolduran ametist kristalleri yer yer iri, yer yer ise ince kristalli çıkmaktadır. Renkleri açıktan koyuya kadar deÄŸiÅŸen ametist kristallerine kalsedon ve kaya kristalli kuvars mineralleri eÅŸlik etmektedir.
Ametist çeÅŸitli jeolojik ortamlarda oluÅŸur, ancak lav akıntılarının olduÄŸu boÅŸluklar içinde büyüyen kristaller olarak oluÅŸumları önemlidir. Bu ÅŸekildeki oluÅŸumu, bugün en önemli ticari kaynağı karşılayan Uruguay ve Brezilya’dır. Ä°yi kalitedeki yaygın bir kristal ve mineral kaynağı ilk önce Urallardaki damarlarda bulunmuÅŸtur. Onlar Sibirya ametisti olarak adlan
[carousel-horizontal-posts-content-slider]
AMETİST GENEL ÖZELLİKLERİ
dırılmışlardır, ancak bugün bu anlatım bölgeye dikkat edilmeksizin koyu renklenmiÅŸ süs taÅŸları için uygulanır. DiÄŸer önemli bölgeler Zambiya, Sri Lanka, Meksika ve Madagaskar’dır. Ä°yi ametist kristaller bol olmamasına raÄŸmen BirleÅŸmiÅŸ Devletlerde birçok yerde bulunmuÅŸtur: Maine, New Hampshire, North Carolina, Wyeming ve çok tanınmışların birkaçı da Kolorado’dadır. Türkiye de de birçok bölgede ametist kristali bulunmaktadır. Ancak bunlardan sadece Balıkesir Dursunbey (Güğü ) deki, maden ocağı olarak iÅŸletilmekte ve pazarlanmaktadır.
Meksika Ametisti :_Vera Cruz ve Guerrero olmak üzere Meksika’da iki ametist kaynağı bilinmektedir. Vera Cruz ametistleri tipik temizlikte ve çok mor renkte prizmatik ÅŸekillerde gözlenir, bazen kayanın sonuna doÄŸru açık renklenme ile son bulur. Kristaller trigonal ÅŸeklinde yaygındır. Guerrero ametistleri tipik olarak koyudur ve yüksek çeÅŸitlilikte koyu mor renge sahiptir. Kristalleri iç kısımdaki renk
a) Vera Cruz’dan 6 x 3.5 x 2 cm. (www, m i n cl assi es. co m)
b) Guerrero dan 81 gr. 55x41x35 mm. (www, to wer cry st als. co m)
Brezilya Ametist: Brezilyadaki ametist kaynakları Minas Gerais, Rio Grande do Sul, Bahia and Maraba olarak not edilmiÅŸtir. Brezilya ametisltleri kristallerle çevrilmiÅŸ kayalarda küçük oyuklarda veya vuglarda bulunmaktadır. Brezilya’da ametist kristallerini içeren kayalar arasında volkanik materyaller tarafından ÅŸekillenmiÅŸ olan büyük cepler yer alır. Bazı vuglar ısı yayılması saÄŸlayan gaz bolcuklarından veya aÄŸaçlar üzerinde magmatik akışkanlardan veya lavlardan ÅŸekillenmiÅŸlerdir kristaller bu bölgelerde açıktan koyuya eflatun yada koyu mor renkte oluÅŸur (Åžekil 1.6.).
Kanada Ametist: Thunder Bay Kanada da yer alan birçok ametist madeninden biridir. Kayaların yüzeyinde küçük kristal kümeleri ÅŸeklindeki eski metamorfık kayalar içerisine yerleÅŸmiÅŸlerdir. Kırmızımsı rengini kazandıran hematit inklüzyonları içerir. Ametist ayrıca Ontario’nun süs taşı olarak bilinir (Åžekil 1.7.).
a) 43.8 cm yükseklik x 20.32 genişlik ve 11.33 kg ağırlığında Brezilya Ametisti (hhtp://bedrockfossils.com)
b) 2,68kg ağırlığında 17.8×14 xl2.7cm ölçülerindeki Maraba, Brazil ametist örneÄŸi. 3 00 kararlık fasetli ÅŸekilde kesilebilecek bu örnek nadir bulunabilecek büyüklüktedir, (www.mineralminers.com)
Åžekil 1.7. Kanada’dan ametist örnekleri
a) Thunder Bay bölgesinden granit kırığı üzerinde ki mor ametist kristalleri
b) Thunder Bay ametist madeninden büyük bir ametist kristali ve yanında yüzük (www.mndm.gov.on.ca)
Uruguay Ametist: Bu bölgedeki ametistler orta derecede ki mor renkle daha koyu mor arasında ki çeÅŸitlilikte bulunurlar. Brezilya kristallerine benzer ÅŸekilde volkanik damarlarda gözlenirler. Uruguay’daki damarlar da bulunan kayaların dışı gri veya kahverengidir ve büyük damarlar sarkıtlar ve diÄŸer ametistin diÄŸer kristal ÅŸekilleri ile dolmuÅŸtur. Her ametist kristalini içi bu bölgenin tipik rengini içerir (Åžekil 1.8.).
Åžekil 1.8. Uruguay’dan ametist örnekleri
a) 88x55x22mm ölçülerinde 4mm ile 8mm çapında camsı parlaklıkta mor renkli kristallere kaplanmış olan Uruguay ametisti (www.mineralminers.com)
b) Ametistin boyutları 16.51 x 11.43 x 6.354 cm Tabandan yüksekliği
24.13cm dikey olarak bölünmüş ametistin iki parçasından biri. Kenarları agat ile çevrili (www.cyberocks.com)
Afrika Ametist: Afrika şehirleri arasında ametist depoları içeren Zambia ve Namibia dır. Afrika ametistleri çeşitli renklerde küçük kristalli yapılar içerir ve kristallerinin temiz olması önemli özellikleri arasındadır. Doğal olarak oluştuklarında kaba olanları kirli oldukları zaman parlatılır ve oymacılıkta kullanılır.
Amerika BirleÅŸik Devletlerinde Ametist: Amerika, Main, Pensilvanya, Montana’ da Kuzey Karolina ve Kolorado da çeÅŸitli büyüklüklerdeki ametist depolarına sahiptir. Amerika ametistlerinin renk sırlaması genellikle orta ve yüksek durumdadır ve dumanlı veya ÅŸeffaf kristaller çeÅŸitleri içerir. Maine ve Karolina’ nın ametistleri koyu koyu, kuzey Karolina nın ametistleri hafif mavi tonlara sahiptir. Güney Karolina da bir yer Ametist olarak adlandırılmıştır. Pensilvanya’ daki ametist kümeleri metamorfık kayalar içindeki büyük çatlaklar içerisinde ÅŸekillenmiÅŸleridir. Kolorado da bilinen ametist kümeleri kumtaşı içerisindeki oyuklarda ÅŸekillenmiÅŸtir. Ametistlerin görüldüğü diÄŸer yerler arasında Georgia, Arizona, Rhode Island ve Virginiayer alır (Åžekil 1.9.).
Åžekil 1.10. A.B.D. ‘den ametist örnekleri
a) 3.5 cm Güney Karo rina’ dan Ametist örneÄŸi (www, j endonminerals. co m)
b) Smithsonian doğal tarih müzesindenl0x8 cm kaya örneği, süs taşı 36.2karat (http://hvperphysics.phv-astr.gsu.edu)
c) Kuzey Karolina Mucon ÅŸehrinden iri ametist kristalleri
(www, wncro cks. com)
Ametist ve Avrupa: Ametist depolarının bulunduÄŸu iki Avrupa ülkesi Ä°talya ve Almanya’dır. Ä°talya depoları her renk çeÅŸidinde ametist kristallerinin bulundurur. Solgun görünüşlü ve prizmatik karakterli kristaller sıklıkla boyutları geniÅŸ ve formasyon içinde paralel oluÅŸurlar. Alman ametistleri sıklıkla solgun ve iki tarafı agatlar ile çevrili kristaller içerir.Dünyada ametist depolarının bulunduÄŸu diÄŸer ülkeler Arjantin, Bolivya,Madagaskar, Hindistan ve Srilanka dır (Åžekil 1.11)
Şekil 1.11. a)Wanda madeni Misiones, Aajantin den ametist örneği (www, mindat .org) b)Bolivyadan ametist (www.jimcolemancrystals. com)
c) Ambatondrazaka, Madagascar dan ametist örneği
d) Hindistandan ametist örneği (www, csd.unl. edu)
Türkiye’deki ametistler: Türkiye’de bir çok bölgede rastlanılan ametist kristali, Balıkesir-Dursunbey, Ordu-Fatsa, Yozgat-Åžefaatli, Çanakkale- Lapseki, Ordu -Gölköy, Giresun Åžebinkarahisar bölgelerinde çıkmaktadır. Ancak bu bölgelerden sadece Dursunbey de yer alan ametist maden ocağı iÅŸletilmektedir. Volkanik magmatitlerin çatak ve kırıklarını dolduran ametist kristalleri yer yer iri, yer yer ise ince kristalli çıkmaktadır. Renkleri açıktan koyuya kadar deÄŸiÅŸen ametist kristallerine kalsedon ve kaya kristalli kuvars mineralleri eÅŸlik etmektedir.
