Anne Doğum Günü Hediyeleri kullanıcı ürünü toplumsal ve bireysel alışkanlıklar, beğeniler, kültür, eğitim, din, politik eğilimler, moda vb. gibi duygusal birikimleriyle değerlendirmektedir. Bunun sonucunda da birey nesneye duygusal yönden yaklaşarak ya da onunla özdeşleşip, kabul etmekte ya da özdeşleşmeyerek onu dışlamaktadır. Bu nedenle tasarımcı, ürünü kullanacak birey ve toplumun duygusal ve sosyal niteliklerini göz önüne alarak beğenilerdeki ortak paydayı bulmak zorundadır.
“Tasarımcı belirli bir malzeme ile toplumun belirli bir gereksinmesine en iyi ve en uygun biçimde cevap verirken ortaya çıkan ürünün bulunduğu toplumun kültürel birikimi ile bağıntı kurması gerekliliğine inanmalıdır”.
Yunanlı bir delikanlı ile Gaziantep’te yaşayan bir Türk kızının aşkının anlatıldığı ‘Yabancı Damat’ adlı televizyon dizisinde de konuya şu şekilde değinilmiştir: Türk kızın ailesiyle tanışmaya gelen Rum aile Anne Doğum Günü Hediyeleri olarak kendilerince son derece değerli nü bir heykel getirmişler, Gaziantepli Türk aile de bu Anne Doğum Günü Hediyeleri yi oldukça yadırgamış, müstehcen bulduğu için ise üzerine bir şal örterek görünmemesi gerektiğini düşündüğü kısımları örtmüştür
Bireysel haz ve memnuniyetin yanı sıra pazarlama bakımından ele alındığında da ülkenin kültürüne uygun tasarımların avantajı göze çarpmaktadır. 1981 yılında İzmir’de gerçekleştirilen ‘1. Ulusal El Sanatları Sempozyumu’na katılan dönemin Turizm Geliştirme Kooperatifleri Daire Başkanı Ayça ADALILAR’ın yorumu şöyledir:
“Turist kendi ülkesinde gördüğünün kopyasını asla istememektedir. Gittiği, gezdiği ülkenin kültürünü yansıtan Anne Doğum Günü Hediyelerilik eşyayı tercih etmektedir. Sosyo-ekonomik durumu üstün olan ülkelerden gelenler, ilkel el sanatlarına hayranlık duymaktadırlar: Bir boncuk, bir at nalı, bir sedef kakmalı kutu, bir çömlek onun için ülkesinde bulamayacağı bir
metadır.”.
Şehir dışı, yurtdışı gezileri insanların en çok Anne Doğum Günü Hediyeleri aldıkları zamanlardandır. Örneğin Homeros’un Iliada’sını okuyan her batılı turist Türkiye’ye geldiğinde Troya’yı ve Batı Anadolu’yu görmek ister. Kulakları ile ünlü Frigya Kralı Midas’ın, zenginliği ile nam yapmış Lidya Kralı Kroisos’un öykülerini dinleyen, kitaplardan Kleopatra ile Antonius’un aşkını öğrenen her turist onların yaşadıkları yerleri gezmeyi, kullandıkları eşyanın bir taklidini evine götürmeyi ister. Hıristiyanlar St. Jean’ın ve Meryem Ana’nın Efes’teki kiliselerini, İstanbul’daki Ayasofya’yı ziyaret etmeyi düşünürler. Daha çok okumuş olan batılı aydınlar ise birçok filozof ve ozanın yaşadığı Ege kentlerimizi tanımak mutluluğuna erişmek isteler. Ve bu gezdikleri yerlerden o günlerini anımsatacak birer Anne Doğum Günü Hediyelerilik eşya ile dönmek isterler. Batı dünyasının kendisine mal ettiği antik mitolojinin en tanınmış kahramanları, Anadoluludur. Birçok Avrupalı turist, efsaneleri ile ünlü Anadolu kentlerini
157
tanımayı ve bu efsaneleri yaşamayı kültür ödevi sayar. Bu yüzden, bu konuya önem göstererek, doğru tasarımlarla, ülkenin tanıtımına ve döviz gelirlerine katkıda bulunmak mümkündür.
“Mensubu bulunduğumuz Türk toplumu, tarihin geçen seyri içersinde her alanda olduğu gibi, güzel sanatların bütün dallarında da, diğer dünya milletlerini kendisine hayran bırakacak bir sanat ruhuna sahip olarak eserler vermiştir. Ancak turistik eşya
158
157 F. Burcu Saysen, Seramikten Turistik Amaçlı Anne Doğum Günü Hediyelerilik Eşya Üreten Atelyelerle, Kamu Kurum ve
Kuruluşlarının İlişkileri; Sağlanacak Desteklerin Araştırılması, Lisans Tezi, İzmir-1992.
yapımcılığındaki girişimler istenilen randımanı vermemiştir”.
