*15 KG AĞIRLIGINDA
*52 CM UZUNLUĞUNDA
*KOLEKSİYON MERAKLILARINA ÖZEL PARÇA
*EŞSİZ ÜRÜN
*SİGORTALI KARGO GÖNDERİMİ
Yeşil kuvars yada praz, kuvars taşının en değerli çeşitlerinden biri olan kadıköytaşının bir oluşumudur.
Doğal Yeşil Kuvars minerali
Yeşil Kuvarsn sık rastlanan mineraller arasında olup çeşitli özelliklere sahip olması nedeni ile pek çok alanda kullanılmaktadır. Pierre ve Jacques Curie kardeşler 1880’de Fransa’da kristalleri çeşitli yönlerden sıkıştırarak voltaj ürettiklerini keşfettiler ve buna piezoelektrik etki adını verdiler [51]. Buna göre, piezoelektrik özellik taşıyan bir katı üzerine mekaniksel bir kuvvet uygulanarak yüzey yükleri oluşturulabilir. Böylece kristalin karşılıklı yüzeyleri arasında sabit frekans değerine karşılık gelen ölçülebilir bir potansiyel fark meydana gelir. Yeşil Kuvars kristali bu özelliği ile saatlerde kullanılır.[/caption]Cam sanayinde kristal eşya ve züccaciye imalatında; Seramik Sanayinde ise sır ve frit yapımında, yer ve duvar karosunda izolatör, elektro-porselen, glazür, sofra eşyası ile vitrifiye seramik yapımında kullanılmaktadır. Düzgün ve temiz olan Yeşil Kuvars kristalleri optik ve elektronik sanayinde kullanılmasının yanı sıra aynı zamanda süs taşı olarak da kullanılmaktadır. Yeşil Kuvars kristalleri elektronik sanayinde frekans kontrol osilatörlerinde ve frekans filtrelerinde kullanılmaktadır. Süt Yeşil Kuvars ve camsı Yeşil Kuvars ise öğütülerek ve hazırlama işlemlerinden geçirilerek cam, deterjan, boya, seramik, zımpara, dolgu ve metalürji sanayilerinde kullanılmaktadır.
Yeşil Kuvars kristali arkeolojik malzemelerin yapısında da sıkça bulunmaktadır. Bu nedenle de bir diğer kulanım alanı arkeolojik malzemelerin tarihlendirilmesidir.
Toprakların bileşiminde önemli miktarda bulunur. Özellikle kumlu toprakların büyük kısmı Yeşil Kuvars taneleri içerir. Bitki beslenmesinde rolü vardır. Toprakların yapısını oluşturur ve ağır killi toprakların içeriğine katılmasıyla toprağı hafifleştirir ve bu özelliği ile tarımda kullanılır. Yeşil Kuvars kumları, kireç ile karıştırılarak harç yapımında, çimento ile karıştırılarak ince ve kalın sıvalarda kullanılır.
Kimyasal formülü SiO2 olan Yeşil Kuvarsın özgül ağırlığı 2,6 g/ cm3 ve Mohs skalasına göre sertlik derecesi 7′ dir [52]. Şekil 3.7.’ de gösterilen doğal Yeşil Kuvars mineralinin rengi beyazdır. Heksagonal sistemin trigonal sınıfında kristalleşir. Saf halde %46,5 Si ve %53,3 O içerir [53].
Doğal Yeşil Kuvars içinde kusur merkezlerini oluşturan ve mineral içinde katı halinde bulunan bazı elementler vardır. Yeşil Kuvars içinde gözlenen bu elementlerin başında Li, Na, Al, Ti, Mg, (OH) gelmektedir. Yeşil Kuvarsın doğada gözlenen rengi, içerdiği safsızlıklara göre değişir böylece pembe Yeşil Kuvars, ametist, dumanlı Yeşil Kuvars gibi değişik isimler alır (Şekil 3.8.).
Yeşil Kuvars polimorf bir mineraldir. Bu nedenle kimyasal formülü değişmemesine rağmen bazı sıcaklıklarda kristal yapısı değişim göstermektedir. Polimorfların birbirlerine dönüşmeleri yapının tamamen bozulup tekrar düzenlenmesi ile olur. Bunlar tridimit, kristobalit, koesit ve stishovittir.
Normal koşullardaki basınç ve sıcaklık altında kararlı olan SiO2 polimorfu olan Yeşil Kuvars a-Yeşil Kuvars’ dır. 573OC’ de P-Yeşil Kuvars’ a dönüşür. Şekil 3.9.’ da a ile a-Yeşil Kuvars, b ile ise P-Yeşil Kuvars gösterilmiştir. Bu dönüşüm tersinirdir. a-Yeşil Kuvars düşük Yeşil Kuvars olarak, P-Yeşil Kuvars ise yüksek Yeşil Kuvars olarak da ifade edilebilir. P-Yeşil Kuvars bir atmosfer basınç altında 573-870OC arasında kararlıdır. Kristal içindeki elektriksel yükün dengelenmesi için yapıdaki boşluklara alkaliler gelebilir.
P-Yeşil Kuvarsın yapısı daha açıktır, a-Yeşil Kuvarsa göre daha fazla yabancı atom içerir. Atmosferik basınç altında SiO2 Şekil 3.10.’ da gösterilen sıcaklık değerlerinde kararlı olan üç kristalin formda bulunur.
8700C i > 1470°C i > 17200C
Yeşil Kuvars Tridimit Kristobalit
Kristobalit bir atmosfer basınç altında 1470O-1723OC sıcaklıklarda kararlıdır. Yüksek tridimit ile kristobalit arasındaki dönüşüm yapının tamamen değişmesini gerektirir. Tridimit 1470OC’ nin üzerinde ısıtıldığı zaman kararlı olarak dayanabilir. Erime noktası 1670OC’ dir. Bu sıvı 1723OC’ nin altında kristobalite dönüşür. Kristobalitin tridimite dönüşüm noktası olan 1470OC altında kararlı bulunabilir [53].
Si02 sıvısı 1720OC’ nin altında soğutulduğu zaman büyük bir zorlukla kararlılaşır, büyük bir hızla soğuyarak cama dönüşür. Bu cama Yeşil Kuvars camı, silis veya löşatöliyerit denir.
